Trong thời gian vừa qua, mặc dù đối mặt với nhiều khó khăn, thách thức cả bên trong và bên ngoài, nhưng ĐHQGHN luôn khẳng định là một thực thể hữu cơ thống nhất và ngày càng phát triển. Dưới sự lãnh đạo, chỉ đạo của các cấp ủy Đảng, tinh thần đoàn kết, cộng đồng trong toàn Đảng bộ đã được phát huy hiệu quả. Xin đồng chí Bí thư nói rõ hơn về những kết quả nổi bật trong công tác chính trị, tư tưởng trong nhiệm kỳ vừa qua?

Trước hết, Đảng uỷ, Ban Thường vụ Đảng uỷ luôn thấm nhuần và quán triệt sâu sắc tới toàn thể cán bộ, đảng viên về đường lối, chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước, nhất là trong lĩnh vực giáo dục và đào tạo, khoa học và công nghệ. Trong quá trình tổ chức thực hiện các nghị quyết của Trung ương và Thành uỷ Hà Nội, Đảng uỷ và Ban Thường vụ Đảng uỷ đã sáng suốt lựa chọn các vấn đề đúng và trúng, phù hợp với điều kiện thực tiễn của ĐHQGHN cũng như của các đơn vị thành viên, đơn vị trực thuộc để đề ra những chủ trương, quyết sách phù hợp và lãnh đạo, chỉ đạo quyết liệt để thực hiện cho hiệu quả các chủ trương đó

Đồng chí Phùng Xuân Nhạ - Uỷ viên Dự khuyết Trung ương Đảng, Bí thư Đảng uỷ, Giám đốc ĐHQGHN

Đảng uỷ, Ban Thường vụ Đảng uỷ ĐHQGHN luôn xác định làm tốt công tác chính trị tư tưởng là tiền đề để thực hiện thắng lợi nhiệm vụ chính trị của Đảng bộ. Thời gian qua, trong bối cảnh tình hình kinh tế đất nước có nhiều khó khăn, tình hình quốc tế có những biến động phức tạp, Đảng ủy, Ban Thường vụ Đảng ủy đã nhận định, một trong những điều kiện tiên quyết để vượt qua khó khăn, thách thức là phải đoàn kết, thống nhất, phát huy cao độ tinh thần cộng đồng trong toàn thể cán bộ, đảng viên. Muốn đoàn kết thì cần phải giải phóng được tư tưởng, mà trước tiên phải bắt đầu từ cán bộ lãnh đạo, quản lý, đặc biệt là người đứng đầu. Người lãnh đạo phải nhận thức sâu sắc về vai trò và trách nhiệm của mình đối với công việc chung. Nhưng điều quan trọng hơn cả là người lãnh đạo phải thực sự bản lĩnh, tiền phong, gương mẫu, thường xuyên đi sâu, đi sát lắng nghe, nắm bắt và giải quyết kịp thời tâm tư, nguyện vọng, vướng mắc của cán bộ, đảng viên, công chức, viên chức bằng những giải pháp và việc làm cụ thể thì mới quy tụ được nhân tâm, từ đó tạo ra được sức mạnh tổng hợp để thực hiện thắng lợi sứ mệnh, mục tiêu đã đề ra. Ngoài ra, qua thực tiễn đã chỉ ra rằng, để tạo lập một môi trường nuôi dưỡng và thúc đẩy đổi mới, sáng tạo phải có sự nhìn nhận, đánh giá thực sự khánh quan, công tâm, công bằng về số lượng, chất lượng, hiệu quả công việc và cống hiến của từng cá nhân để từ đó có những khích lệ bằng cả tinh thần và vật chất, tôn vinh xứng đáng, tạo điều kiện để các nhà khoa học phát huy tốt nhất trí tuệ, sức sáng tạo, khơi dậy trong mỗi cán bộ, đảng viên niềm tự hào, trách nhiệm để đóng góp vào sự phát triển của ĐHQGHN.

Thực tế, việc triển khai xây dựng các chủ trương, chính sách lớn của ĐHQGHN thời gian qua đều có sự trao đổi, bàn bạc kĩ lưỡng trong cấp ủy, chính quyền, đoàn thể các cấp, đặc biệt là việc tổ chức lấy ý kiến rộng rãi của cán bộ, đảng viên, công chức, viên chức nên đã tạo được sự đồng thuận trong quá trình tổ chức thực hiện. Điển hình là việc triển khai đổi mới tuyển sinh đại học vừa qua. Đây là một nhiệm vụ mới và khó, Đảng ủy đã có chủ trương từ rất sớm, đồng thời trong quá trình triển khai thực hiện đã có sự bàn bạc, trao đổi rất kỹ trong tất cả các đơn vị nên đã tạo được sự đồng thuận và phát huy được sức mạnh tổng hợp của tất cả các đơn vị và cá nhân để thực hiện thắng lợi nhiệm vụ quan trọng này, tạo được niềm tin của các cấp lãnh đạo, của cán bộ, đảng viên, công chức, viên chức và được xã hội đánh giá cao. Một minh chứng khác là việc triển khai Chương trình khoa học và công nghệ trọng điểm cấp Nhà nước phục vụ phát triển bền vững vùng Tây Bắc. Đây cũng là một nhiệm vụ lớn, phức tạp, ban đầu không phải tất cả các nhà khoa học trong ĐHQGHN đều đã thấu hiểu về Chương trình. Đã có ý kiến cho rằng thế mạnh của ĐHQGHN là khoa học cơ bản, trong khi yêu cầu của Chương trình là các kết quả nghiên cứu phải được chuyển giao, ứng dụng trong thực tiễn để phát triển kinh tế, văn hóa, xã hội, đảm bảo quốc phòng, an ninh vùng Tây Bắc, như vậy việc ĐHQGHN chủ trì Chương trình có thực sự phù hợp không? Trước những thắc mắc đó, công tác tư tưởng đã trở thành chìa khóa để giải thích, làm cho các nhà khoa học hiểu rõ hơn về vai trò, vị thế, trách nhiệm, cũng như tiềm lực khoa học của ĐHQGHN trong việc tập hợp các nhà khoa học không chỉ trong ĐHQGHN, đồng thời với uy tín của mình, ĐHQGHN còn qui tụ được các nhà khoa học trong và ngoài nước để thực hiện thành công Chương trình. Triết lý “khoa học vị nhân sinh”, kết hợp các khoa học liên ngành trong việc giải quyết các bài toán phát triển, đặc biệt là ý thức sâu sắc trách nhiệm của ĐHQGHN trước những khó khăn của đồng bào các dân tộc vùng Tây Bắc. Nhờ vậy, sau một thời gian triển khai, Chương trình Tây Bắc đã tập hợp được đội ngũ khoa học mạnh, đã triển khai đúng hướng và bước đầu có được những kết quả khả quan, được các tỉnh trong vùng ghi nhận và đánh giá cao.

Đó chỉ là hai trong nhiều ví dụ cho thấy, Đảng ủy, Ban Thường vụ Đảng ủy đặc biệt coi trọng việc đổi mới và nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác chính trị tư tưởng bằng việc khắc phục tính hình thức, hô hào chung chung, mà phải có cách làm cụ thể, tính đến sự đặc thù của ĐHQGHN, trong đó, điểm mấu chốt chính là phát huy được tinh thần dân chủ, đảm bảo hài hoà các lợi ích, tất cả vì mục tiêu chung của tổ chức.

Cùng với nhiều chương trình hành động được triển khai, việc học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh đã được triển khai, vận dụng một cách sáng tạo, linh hoạt trong mọi hoạt động của ĐHQGHN, trong đó đặc biệt là các phong trào nâng cao chất lượng đào tạo và nghiên cứu khoa học, đã tạo được sự lan tỏa rộng khắp trong toàn Đảng bộ. Đồng thời, công tác nắm bắt tình hình  tư tưởng của sinh viên đối với các vấn đề lớn của đất nước, cũng như trước những vấn đề nhạy cảm liên quan đến chủ quyền quốc gia đã được Đảng ủy, Ban Thường vụ Đảng ủy chỉ đạo làm tốt thông qua những hoạt động thiết thực giúp các em có nhận thức đúng đắn, tích cực về trách nhiệm của tuổi trẻ trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.

Với những việc làm cụ thể và kết quả nổi bật đạt được trong thời gian qua cho thấy dưới sự lãnh đạo, chỉ đạo của Đảng ủy, Ban Thường vụ Đảng ủy, công tác chính trị, tư tưởng ở Đảng bộ ĐHQGHN đã có những đổi mới rõ rệt, đi vào chiều sâu, thiết thực và hiệu quả. Điều này đã góp phần tạo lập nên một cộng đồng văn hóa chung, một môi trường học thuật hài hòa, ở đó các giảng viên, nhà khoa học, sinh viên cùng sống và làm việc cởi mở, thân thiện và cùng nhau sáng tạo.

Như vậy công tác chính trị, tư tưởng đã tạo tiền đề và trở thành “bệ đỡ” để ĐHQGHN tiếp tục gặt hái được những thành công lớn trong việc thực hiện các nhiệm vụ chính trị đề ra. Xin đồng chí Bí thư có thể cho biết thêm một số kết quả nổi bật trong việc thực hiện các nhiệm vụ chính trị của ĐHQGHN trong nhiệm kỳ vừa qua?

Với tinh thần quyết tâm cao, dám  nghĩ, dám làm và quan trọng trọng nhất là dám mạnh dạn thay đổi trong tư duy lãnh đạo, quản trị không còn phù hợp, ĐHQGHN đã đạt được nhiều kết quả tích cực trong việc thực hiện các nhiệm vụ chính trị theo Nghị quyết Đại hội Đảng bộ ĐHQGHN lần thứ IV đề ra.

Trước hết, đó là việc xây dựng và ban hành chiến lược, quy hoạch, kế hoạch phát triển ĐHQGHN cho phù hợp với điều kiện thực tiễn và xu thế phát triển mới. Đảng ủy, Ban Thường vụ Đảng uỷ đã chỉ đạo sát sao việc xây dựng và ban hành Chiến lược phát triển ĐHQGHN đến năm 2020, tầm nhìn 2030, trong đó xác định các mục tiêu, chỉ tiêu, nhiệm vụ và giải pháp phải cụ thể, rõ ràng, lượng hoá được và đặc biệt phải tính đến các điều kiện thực hiện để đảm bảo tính khả thi, hiệu quả. Cùng với đó là chỉ đạo các đơn vị thành viên, trực thuộc xây dựng và ban hành chiến lược phát triển của đơn vị trên cơ sở các mục tiêu và chỉ tiêu chung của ĐHQGHN. Các kế hoạch phát triển cũng như chương trình hành động đã được xây dựng và từng bước triển khai có hiệu quả.

Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng thăm ĐHQGHN

Trong công tác tổ chức, phát triển đội ngũ công chức, viên chức, kết quả nổi bật là việc triển khai thực hiện Đề án điều chỉnh, sắp xếp lại và phát triển tổ chức trong ĐHQGHN. Đây là nhiệm vụ chính trị quan trọng đã nhận được sự ủng hộ, đồng thuận của đông đảo cán bộ, đảng viên, nhà khoa học. Vì vậy, quá trình triển khai diễn ra thuận lợi, số ượng đơn vị đầu mối giảm từ 43 đơn vị xuống còn 30 đơn vị, đảm bảo tinh gọn, tránh chồng chéo về chức năng, nhiệm vụ giữa các đơn vị, đã góp phần từng bước hoàn thiện ĐHQGHN là một thực thể hữu cơ, tập trung nguồn lực phát triển theo mô hình đại học định hướng nghiên cứu. Công tác phát triển đội ngũ công chức, viên chức, đặc biệt là đội ngũ các nhà khoa học trong nhiệm kỳ vừa được quan tâm, đẩy mạnh. Một số chính sách thu hút cán bộ giỏi từ bên ngoài và ”giữ chân” cán bộ hiện có đã được ban hành và triển khai tương đối hiệu quả. Nhờ vậy, đội ngũ cán bộ khoa học của ĐHQGHN có trình độ tiến sĩ, tiến sĩ khoa học tăng đáng kể, từ 38% năm 2010 lên 47% năm 2014, riêng đối với các lĩnh vực khoa học tự nhiên, công nghệ và kinh tế, tỉ lệ này đạt trên 70%; tỉ lệ cán bộ khoa học có chức danh giáo sư, phó giáo sư đạt 20,6% tổng số cán bộ khoa học, cao hơn khoảng 3 lần so với tỉ lệ trung bình của cả nước.

Bên cạnh đó, Ban Thường vụ Đảng uỷ cũng đã tập trung lãnh đạo, chỉ đạo sát sao việc xây dựng Chiến lược phát triển khoa học và công nghệ đến năm 2020; thực hiện việc quy hoạch hoạt động khoa học và công nghệ theo bốn nhóm lĩnh vực chính (Xã hội và Nhân văn, Tự nhiên và Y dược, Kỹ thuật và Công nghệ, Khoa học liên ngành); quy hoạch các nhóm nghiên cứu mạnh gắn với các chương trình nghiên cứu cụ thể; quy hoạch các ngành, chuyên ngành đào tạo, theo đó, các ngành, nhóm ngành đào tạo trong ĐHQGHN được sắp xếp gắn với các lĩnh vực khoa học và công nghệ cụ thể và nhu cầu của thị trường lao động. Qua triển khai thực tiễn cho thấy, “bản đồ” các ngành, chuyên ngành đào tạo gắn kết với các hoạt động khoa học và công nghệ và những điều kiện đảm bảo chất lượng ở ĐHQGHN đã trở nên mạch lạc hơn. Đây cũng là căn cứ quan trọng để phân tầng đầu tư trong thời gian tới, đem lại quyền lợi, tạo sự bình đẳng cho các đơn vị, nhà khoa học, đặc biệt là khối xã hội và nhân văn vốn xưa nay chưa có điều kiện được đầu tư tương xứng với tầm quan trọng của lĩnh vực này.

Bên cạnh nguồn nhân lực mạnh, để đạt được các mục tiêu phát triển cần phải có nguồn lực tài chính và cơ sở vật chất phù hợp. Do vậy, ĐHQGHN đã đặc biệt chú trọng nâng cao tiềm lực khoa học và công nghệ, hỗ trợ tối đa cho các nhà khoa học trong khả năng có thể thông qua việc đầu tư xây dựng hệ thống phòng thí nghiệm, hiện đại hóa trang thiết bị nghiên cứu, hay kết nối với các đối tác ở trong và ngoài nước để thu hút, tăng cường nguồn lực phục vụ nhiệm vụ phát triển ĐHQGHN và các đơn vị. Mặc dù tiến độ triển khai Dự án xây dựng ĐHQGHN tại Hoà Lạc còn chậm, nhưng lãnh đạo ĐHQGHN đã và đang rất cố gắng, quyết tâm cao, chủ động phối hợp với Bộ Xây dựng hoàn thành một số hạng mục công trình và đưa vào sử dụng, tạo tiền đề thúc đẩy tiến độ triển khai Dự án trong nhiệm kỳ tới. Giải quyết được “nút thắt” này, chúng ta mới có được điều kiện để “cất cánh”. Bởi vậy, lãnh đạo ĐHQGHN đã đi nhiều nơi, làm việc với nhiều đối tác trong và ngoài nước để huy động nguồn lực tài chính theo hình thức hợp tác công - tư (PPP) và bước đầu đạt được những chuyển biến tích cực. Tôi cho rằng, bài học rút ra ở đây là cần phải có sự quyết tâm cao và hành động quyết liệt trên cơ sở phân tích, đánh giá đúng thực tiễn và tranh thủ sự ủng hộ của các bên liên quan.

Chủ tịch nước Trương Tấn Sang dự lễ khởi công Trường Đại học Việt - Nhật (ĐHQGHN)

Với những thành công như vậy chắc chắn công tác xây dựng Đảng của Đảng bộ ĐHQGHN phải có sự chuyển biến sâu sắc, đồng chí Bí thư có thể nói rõ về nội dung này?

Công tác xây dựng Đảng luôn được  ĐHQGHN đặt lên hàng đầu, được coi là nhiệm vụ then chốt, trong đó ngoài việc chú trọng lãnh đạo, chỉ đạo công tác chính trị tư tưởng, thì công tác cán bộ cũng được Đảng ủy, Ban Thường vụ Đảng ủy đặc biệt quan tâm, bởi con người là yếu tố quyết định sự thành công. Đảng ủy, Ban Thường vụ Đảng ủy ĐHQGHN đã lãnh đạo, chỉ đạo đổi mới một số khâu trong công tác cán bộ, đảm bảo đúng nguyên tắc Đảng thống nhất lãnh đạo công tác cán bộ và quản lý đội ngũ cán bộ. Công tác bổ nhiệm, điều động, luân chuyển, sử dụng và  chính sách cán bộ đã được thực hiện đúng quy định, đảm bảo đúng nguyên tắc. Đảng ủy đã cụ thể hóa các quy định của Đảng về công tác cán bộ để triển khai thực hiện thống nhất trong toàn Đảng bộ. Công tác đào tạo, bồi dưỡng cán bộ theo quy hoạch, đặc biệt là cán bộ trẻ đã được quan tâm; công tác luân chuyển cán bộ, tạo điều kiện để các cán bộ lãnh đạo bộ trẻ có thời gian thử thách, cọ xát tại các đơn vị cơ sở đã góp phần chuẩn hóa và tạo nguồn đội ngũ lãnh đạo, quản lý ở các cấp, đáp ứng yêu cầu phát triển ĐHQGHN. Tổ chức cơ sở đảng thường xuyên củng cố, kiện toàn, từng bước nâng cao năng lực lãnh đạo, sức chiến đấu của các tổ chức cơ sở đảng, cấp ủy đảng và cán bộ, đảng viên nhằm xây dựng Đảng bộ trong sạch vững mạnh, đủ năng lực và bản lĩnh để lãnh đạo thành công các nhiệm vụ chính trị đề ra. Cán bộ, đảng viên, trước hết là cán bộ lãnh đạo, quản lý phải gương mẫu đi đầu, nói đi đôi với làm, nói ít làm nhiều, làm việc có hiệu quả cụ thể.

Điều đáng mừng là trong nhiệm kỳ vừa qua, Đảng ủy, Ban Thường vụ Đảng ủy đã lãnh đạo, chỉ đạo thực hiện tốt công tác quy hoạch, tạo nguồn cán bộ, trong đó đặc biệt là việc tạo nguồn cán bộ trẻ thông qua hoạt động của Câu lạc bộ các nhà khoa học. Lãnh đạo ĐHQGHN chủ trương quy hoạch và tạo nguồn cán bộ không phải chỉ dựa trên hồ sơ mà phải được tôi luyện trong thực tiễn và nhờ thực tiễn để đánh giá, sàng lọc. Kết quả là chúng ta đã chủ động xây dựng đề án nhân sự cho Đại hội Đảng của các đơn vị và ĐHQGHN với nguồn quy hoạch phong phú và có chất lượng. Những đồng chí được đưa vào quy hoạch đều được chuẩn bị kĩ lưỡng và phải gắn với vị trí lãnh đạo, quản lý. Bên cạnh đó, công tác điều động, bổ nhiệm và luân chuyển cán bộ được triển khai hiệu quả trên tinh thần công bằng, vô tư, khách quan, lấy thước đo hiệu quả công việc là chính. Cho đến nay, công tác này đã diễn ra suôn sẻ, nhận được sự đồng thuận của đông đảo cán bộ, giảng viên, nhà khoa học.

Bên cạnh đó, Đảng bộ ĐHQGHN đã triển khai thực hiện nghiêm túc Nghị quyết Trung ương 4 (khóa XI) “Một số vấn đề cấp bách về xây dựng Đảng hiện nay”. Theo đó, các tập thể, cá nhân kiểm điểm, tự phê bình và phê bình với thái độ nghiêm túc, cầu thị, thẳng thắn; sau kiểm điểm các cấp ủy tập trung lãnh đạo, chỉ đạo việc triển khai kế hoạch khắc phục, sửa chữa những hạn chế, khuyết điểm đã chỉ ra trong quá trình kiểm điểm và đã đạt được một số kết quả quan trọng. Việc đổi mới phương thức lãnh đạo, chỉ đạo đã có bước chuyển lớn. Các nội dung, chương trình được chuẩn bị chu đáo, ngắn gọn, thiết thực và dân chủ trong đó làm rõ trách nhiệm của người đứng đầu, của từng Đảng ủy viên, cũng như ủy viên Ban Thường vụ Đảng uỷ. Chính vì vậy, nhiều vấn đề lớn của Đảng bộ ĐHQGHN được đưa ra thảo luận và thống nhất trước khi tổ chức thực hiện, do vậy cán bộ, đảng viên, công chức, viên chức, người lao động đều cảm thấy được tôn trọng, phấn khởi khi được tham gia quyết định những nhiệm vụ quan trọng của ĐHQGHN.

Đối với các hoạt động của các tổ chức đoàn thể quần chúng, trong nhiệm kỳ vừa qua đã có sự phối hợp nhịp nhàng, hiệu quả với các cấp chính quyền trong toàn ĐHQGHN để phát huy tối đa sức mạnh tổng hợp, thực hiện thắng lợi các nhiệm vụ chính trị quan trọng của ĐHQGHN. Trong đó các quyền lợi chính đáng của cán bộ, công chức, viên chức, người lao động được đảm bảo, đã góp phần tạo ra sự hứng khởi và khích lệ tinh thần cống hiến vì sự nghiệp phát triển chung của ĐHQGHN. Tuy nhiên, cùng với những kết quả đạt được thì tính thiết thực trong một số hoạt động của các tổ chức đoàn thể quần chúng còn chưa cao. Nguyên nhân là vì công tác xác định nhiệm vụ, điều kiện thực hiện; việc đôn đốc, giám sát còn chưa tốt. Trong thời gian tới hạn chế này cần được khắc phục để các tổ chức đoàn thể quần chúng trong ĐHQGHN phát huy được vai trò của mình, đóng góp thiết thực vào việc xây dựng Đảng bộ trong sạch vững mạnh, cũng như quá trình phát triển ĐHQGHN.

Từ những kết quả đạt được của nhiệm kỳ vừa qua, đồng chí Bí thư có kì vọng gì về sự phát triển của ĐHQGHN trong giai đoạn tới?

Dưới sự lãnh đạo, chỉ đạo sát sao của Đảng và Nhà nước, sự hỗ trợ và hợp tác có hiệu quả của các Bộ, ngành và các đối tác trong và ngoài nước, sự đoàn kết, nỗ lực và quyết tâm cao của tập thể Đảng uỷ, Ban Thường vụ Đảng uỷ, về cơ bản các nhiệm vụ đề ra tại Đại hội IV đều được thực hiện thành công, trong đó một số nhiệm vụ vượt chỉ tiêu đề ra. Đây là tiền đề quan trọng để ĐHQGHN phát triển mạnh mẽ hơn nữa trong giai đoạn tới.

Tôi tin tưởng rằng, dưới sự lãnh đạo, chỉ đạo của các cấp ủy đảng, sự điều hành có hiệu quả của các cấp chính quyền, sự vào cuộc của các đoàn thể quần chúng, cùng với sự đồng sức, đồng lòng và quyết tâm cao của cán bộ, đảng viên, công chức, viên chức và người lao động, chúng ta sẽ tiếp tục phát huy tốt những ưu điểm, khắc phục những hạn chế, yếu kém để tạo nên những thành tựu mới, trong đó đặc biệt là thực hiện thành công hai khâu đột phá về phát triển đội ngũ cán bộ, đặc biệt là đội ngũ cán bộ khoa học trình độ cao và phát triển cơ sở vật chất, trong đó ưu tiên thúc đẩy tiến độ triển khai Dự án xây dựng ĐHQGHN tại Hòa Lạc, đáp ứng yêu cầu phát triển ĐHQGHN thành đại học định nghiên cứu tiên tiến. Thực hiện tốt hai khâu đột phá này, ĐHQGHN sẽ thực sự bứt phá, phát triển lên tầm cao mới.

Trước những mục tiêu lớn và vận hội mới, tôi mong toàn thể các cán bộ, đảng viên, nhà khoa học, giảng viên và sinh viên ĐHQGHN tiếp tục đồng sức, đồng lòng, đổi mới và sáng tạo để ĐHQGHN tiếp tục phát triển nhanh và bứt phá, đạt được những thành tựu của giai đoạn mới với tầm vóc lớn lao hơn nữa. Chỉ như vậy, ĐHQGHN mới xứng đáng với niềm tin và kỳ vọng của Đảng, Nhà nước và Nhân dân.

Xin trân trọng cảm ơn đồng chí Bí thư!