GS.TS Phạm Quang Minh (Hiệu trưởng Trường ĐHKHXH&NV) trao Huân chương Lao động hạng Nhì cho đại diện Khoa Việt Nam học và Tiếng Việt là PGS.TS Nguyễn Thiện Nam - Trưởng khoa tại lễ kỷ niệm 50 năm thành lập Khoa (16/11/2018)

Thành lập năm 1968, Khoa Việt Nam học và Tiếng Việt có tiền thân là Khoa Tiếng Việt, Trường Đại học Tổng hợp Hà Nội. Khoa được Đảng và Nhà nước chính thức giao thực hiện nhiệm vụ quốc gia là đào tạo tiếng Việt cho sinh viên nước ngoài theo hiệp định giữa chính phủ Việt Nam và các nước.

Năm 1995, Khoa đổi tên là Khoa Tiếng Việt và văn hoá Việt Nam cho người nước ngoài và bắt đầu đào tạo cử nhân Tiếng Việt và văn hoá Việt Nam cho người nước ngoài. Năm 2008, Khoa một lần nữa đổi tên thành Khoa Việt Nam học và Tiếng Việt và là đơn vị duy nhất trong cả nước được giao đào tạo 02 chương trình cử nhân Việt Nam học cho người Việt Nam và người nước ngoài.

Cho đến nay, Khoa Việt Nam học và Tiếng Việt là cái nôi giàu truyền thông bậc nhất trong cả nước về đào tạo tiếng Việt và Việt Nam học, đang từng bước định hướng trở thành trung tâm Việt Nam học ở tầm vóc quốc tế. Việt Nam học được xây dựng ở Khoa có bản sắc và thế mạnh riêng: đó là khoa học liên ngành trên nền tảng tri thức cơ bản về các ngành khoa học xã hội và nhân văn.

Tham dự lễ kỷ niệm 50 năm thành lập có sự tham dự của nhiều quan chức ngoại giao các nước: Đại sứ đặc mệnh toàn quyền Nhà nước Palestine tại Việt Nam - ngài Saadi Salama, Đại sứ Rumani - ngài Valeriu Arteni, Đại sứ Cu ba - bà Lianys Torres Rivera, Đại sứ CHDCND Triều Tiên - ngài Kim Myong-gil ...

Thành tựu nổi bật của Khoa là đã đào tạo trên 10.000 người nước ngoài học tiếng Việt và Văn hóa Việt Nam. Nhiều người trong số đó trở thành những nhà ngoại giao kỳ cựu, những phiên dịch viên cao cấp. Nhiều nhà Việt Nam học nổi tiếng trên thế giới đều đã có thời gian học tập, tu nghiệp tại Khoa. Đặc biệt, có 15 sinh viên nước ngoài đã trở thành Đại sứ, Đại biện lâm thời tại Việt Nam.

PGS.TS Nguyễn Thiện Nam (Trưởng khoa Việt Nam học): "50 năm đã trôi qua kể từ ngày Khoa Tiếng Việt được thành lập, 59 năm đã trôi qua kể từ ngày tổ Việt ngữ ra đời, 62 năm kể từ ngày tiếng Việt cho người nước ngoài được giảng dạy dưới mái trường này. Chừng ấy năm tháng, chừng ấy thời gian đã quá đủ để chúng ta có thể cùng nhau nhìn về một thời đầy ắp kỷ niệm và có quyền tự hào với những đóng góp của Khoa đối với Trường, đối với sự nghiệp chung của dân tộc và có thể tự tin bước vào chặng đường mới".

Khoa đã hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ đặc biệt được giao là đào tạo tiếng Việt cho cán bộ, sinh viên Lào, cán bộ, sinh viên các trường đại học tại Căm-pu-chia trong 10 năm liên tục sau nạn diệt chủng Pôn Pốt. Nhiều sinh viên quốc tế được đào tạo tại Khoa đã trở thành những người viết tiếng Việt được mệnh danh “hay hơn cả người Việt” như anh Joe (biệt hiệu Dâu Tây) với những cuốn sách bán chạy nhất ở Việt Nam như: Tớ là Dâu, Ngược chiều vun vút… Thậm chí có cựu sinh viên còn làm thơ bằng tiếng Việt với một tình cảm sâu nặng và ngôn ngữ trau chuốt như anh Jorgen Anes người Na Uy với bài thơ Yêu Hà Nội.

GS.TS Phạm Quang Minh (Hiệu trưởng Trường ĐHKHXH&NV): "Trong tôi là một tình cảm vô cùng dào dạt. Với Khoa Việt Nam học và Tiếng Việt, tôi có rất nhiều tình cảm, không chỉ với tư cách là một lãnh đạo Nhà trường. Tôi tham gia giảng dạy cho Khoa chương trình 3+1, chương trình thạc sĩ. Tôi nghĩ rằng dù tên của Khoa có thay đổi nhiều lần, thì nhìn lại lịch sử của Khoa từ năm 1956 là tổ Việt Ngữ, năm 1968 là Khoa Tiếng Việt, năm 1995 là Khoa Tiếng Việt và Việt Nam học cho người nước ngoài, cho tới năm 2008 là Khoa Việt Nam học và Tiếng Việt thì cái gốc truyền thống của Khoa vẫn là giảng dạy cho người nước ngoài, là cầu nối văn hóa Việt Nam với thế giới. Đội ngũ cán bộ của Khoa giúp cho Tiếng Việt được tôn vinh, văn hoá Việt Nam được tỏa sáng. Chúng ta có quyền hân hoan, phấn khởi, tự hào vì góp phần làm cho Tiếng Việt được đến tới bạn bè quốc tế, qua đó kết nối Việt Nam với tất cả các quốc gia"

Về nghiên cứu, các giảng viên của Khoa đã hoàn thành hàng chục đề tài nghiên cứu cấp Bộ và cấp Đại học Quốc gia, cấp trường… Các bộ giáo trình tiếng Việt cho người nước ngoài do các giảng viên của Khoa biên soạn đều hữu ích và có đóng góp mẫu mực cho việc biên soạn sách dạy tiếng phù hợp với nhu cầu của từng giai đoạn. Nhiều công trình khảo cứu, biên soạn của các giảng viên trong khoa có tầm ảnh hưởng lớn như hơn 70 cuốn sách của PGS. Nguyễn Thạch Giang, công trình Từ điển Việt-Anh đồ sộ được trao giải thưởng Nhà nước về Khoa học và Công nghệ của cố PGS. Bùi Phụng, các công trình về ngữ pháp, từ điển từ công cụ, hư từ của PGS. Đỗ Thanh, GS. Hoàng Trọng Phiến, GS. Đinh Văn Đức, cố PGS. Nguyễn Anh Quế…

GS.NGND Hoàng Trọng Phiến (nguyên chủ nhiệm đầu tiên của Khoa Tiếng Việt): Những năm tháng đầu tiên của Khoa thật là khó khăn, song những thế hệ nhà giáo, cán bộ nhân viên của Khoa đã thực sự mang hết tấm lòng và tình cảm để giảng dạy tiếng Việt cho sinh viên nước ngoài, hỗ trợ họ ăn ở và có cuộc sống ổn định. Khoa đã ngay từ đầu định hướng trả lời câu hỏi là nên dạy tiếng Việt cho người nước ngoài như thế nào? Và cho đến giờ nguyên lý này vẫn còn nguyên giá trị: Không phải dạy lý luận mà là dạy tiếng Việt thực hành nhưng phải trên cơ sở khoa học. Giáo trình tiếng Việt trên cơ sở ngôn ngữ học chứ không phải ngữ âm như trước.

Đặc biệt, trong những năm gần đây, Khoa đã đạt được một số thành tựu đặc biệt xuất sắc có tầm ảnh hưởng quốc gia và quốc tế như biên soạn thành công: Khung năng lực tiếng Việt dùng cho người nước ngoài, áp dụng trên toàn quốc và nhiều quốc gia; Định dạng đề thi đánh giá năng lực tiếng Việt theo khung năng lực tiếng Việt dùng cho người nước ngoài áp dụng trên toàn quốc và nhiều quốc gia; Chương trình Đào tạo giáo viên tiếng Việt cho người nước ngoài một cách có hệ thống; Đào tạo giáo viên dạy tiếng Việt cho người Việt ở nước ngoài cho Chính phủ (5 khóa với tổng số hơn 200 giáo viên từ hơn 15 nước, và đáp ứng tốt nhu cầu đào tạo giáo viên tiếng Việt cho người Việt ở nước ngoài). Khoa phụ trách chuyên môn cho đề án Tăng cường dạy tiếng Việt trên mạng trực tuyến cho người Việt Nam ở nước ngoài.

Đại sứ Rumani Valeriu Arteni (cựu học viên của Khoa giai đoạn 1971-1976): Tôi yêu tiếng Việt và tôi yêu Việt Nam. Tiếng Việt là ngôn ngữ đẹp và giàu có vô cùng. Chúng tôi đã học tại nơi tản cư ở vùng nông thôn. Chính tại đây hình thành nên nền tảng tiếng Việt vững chắc của tôi sau này. Tôi dã có cơ hội quý giá để tìm hiểu văn hoá Việt Nam tại nguồn cội của nó là làng quê. Tôi không muốn khóc như thế này nhưng tôi chỉ khóc khi hạnh phúc được trở về nhà - Khoa Việt Nam học và Tiếng Việt. 

Các nhà giáo của Khoa là những sứ giả truyền bá tiếng Việt và Văn hóa Việt Nam ra thế giới. Từ Washington (Hoa Kỳ) đến Berlin (Đức), từ Tokyo của đất nước Mặt trời mọc đến Luân Đôn của Anh Quốc, từ Cao Hùng (Đài Loan) đến Kuala Lumpur của Malaysia, từ Stokholm của Thụy Điển đến Seoul của Hàn Quốc đều in dấu chân các thầy cô Khoa Việt Nam học và Tiếng Việt với sứ mệnh cao cả là sứ giả của Tiếng Việt và Văn hóa Việt Nam.

Đại sứ Palestine Saadi Salama (cựu học viên của Khoa giai đoạn 1980-1984): Các thầy cô của Khoa như những người cha, người mẹ của chúng tôi, giúp chúng tôi vượt qua khó khăn trong cuộc sống mặc dù cuộc sống của chính các thầy cô cũng còn rất vất vả. Tôi mang trong mình tình yêu và lòng tự hào với tiếng Việt đi khắp nơi trên thế giới và nói với mọi người về cái hay, cái đẹp của văn hoá Việt Nam, của quê hương thứ hai mà tôi yêu mến

Hiện nay, ngoài sở trường giảng dạy Việt Nam học và tiếng Việt cho người nước ngoài, Khoa Việt Nam học và Tiếng Việt đã có thêm một nhiệm vụ chiến lược mới là đào tạo ngành Việt Nam học. Từ năm học 2013-2014 trở đi, ngành Việt Nam học đã được công nhận là một trong 7 ngành khoa học cơ bản của Trường ĐHKHXH&NV.

Tri ân các nhà giáo lão thành

Từ năm 2015, Khoa đã mở CTĐT Thạc sỹ Việt Nam học và trong thời gian sắp tới sẽ mở chương trình cử nhân Việt Nam học dạy bằng tiếng Anh cho sinh viên quốc tế. Hiện nay, Khoa Việt Nam học và Tiếng Việt là khoa duy nhất ở Việt Nam vừa đào tạo sinh viên quốc tế, vừa đào tạo sinh viên Việt Nam một cách chính thức. Khoa có 4 khóa sinh viên Việt Nam đang theo học tại trường với tổng số sinh viên cả Việt Nam lẫn quốc tế hơn 500 người.

Tri ân các thế hệ lãnh đạo của Khoa

Với những đóng góp nổi bật của mình, Khoa đã được Nhà nước tặng thưởng Huân chương Lao động hạng Nhì và nhiều Huân huy chương khác của các nước Lào, Căm pu chia.

Các thầy cô của Khoa nhận hoa chúc mừng từ sinh viên nước ngoài

//www.2dzanga.com/d6/vi-VN/news/Nua-the-ky-dao-tao-tieng-Viet-va-Viet-Nam-hoc-1-490-17930